| home | o nama | istorija KPJ-SKJ | Josip Broz Tito | literatura | arhiva | prilozi | linkovi |

 

     

MERA DEMOKRATIJE

Ljudsko društvo mora funkcionisati kao uređeni sistem, kao kakav organizam. No, odmah se primećuje da je organski karakter manifestovalo praistorijsko besklasno društvo. Nastankom klasnog društva i države, društvo gubi svoj organski karakter, dobijajući jednu strukturisanu formu tuđu većini svojih “punopravnih” članova. Ova činjenica kao istorijski fakat postoji vekovima. Od starog Egipta i Mesopotamije, preko Periklovog “zlatnog doba” atičke demokratije, do današnjeg dana  prisutna je težnja širih slojeva društva da se na određeni način i u određenoj meri uključe u javni društveni život. Proizvodni odnosi su suštinski determinatori opštih socijalnih odnosa čiji klasni reljef jasno odslikava ovu činjenicu. Putem klasnog sukoba na temelju razvoja proizvodnih snaga dolazi do celovitog društvenog razvitka. Tako je feudalizam smenio robovlasništvo, a kapitalizam feudalizam. Razvojem krupne industrije nastaje i razvija se kapitalizam kao celovit ekonomski sistem, dok sferu društvene nadgradnje karakteriše razvoj sistema vrednosti građanskog društva. Vreme buržoaskih revolucija je vreme gromoglasnih imperativnih pokliča: sloboda, jednakost, bratstvo za sve članove   društva. Kako je pomenuti društveno-ekonomski poredak antagonističkog, klasnog karaktera, svakako da se navedene maksime nisu realizovale u svom suštinskom, istinskom i punom    smislu reči, već u jednoj manje-više deklarativnoj formi i na nivou različitih institucija kao reprezenata  postojeće socijalne stvarnosti.

Poklici svih nacionalističkih “elita”, kada su, nošene populističkim talasom unutar     svojih republika, rušile socijalizam i Jugoslaviju, bio je više prava, slobode i demokratije. Onda se to “rađanje demokratije” utvrđivalo  kroz fazu stravičnog višegodišnjeg građanskog rata na južnoslovenskom prostoru, nakon čega evidentno nije mogla izostati mera “izvojevane demokratičnosti, tj. demokratije” na temelju evropskih i evro-atlantskih standarda  realizacije, odnosno zaštite ljudskih prava i sloboda. Upravo je sada trenutak da pogledamo sa praktične strane kako funkcioniše ova mera dosegnute demokratije. U Srbiji se borba vodi oštro i žestoko. Prva njena faza je bila u pomenutom periodu populizma kada je imala formu nacionalne “renesanse”, te snažnog ekonomskog, socijalnog i svekolikog osiromašenja realizovanog i kroz nesebičnu pomoć putem najžešćih ekonomskih, političkih i vojnih pritisaka lidera razvijene zapadne demokratije.

No, Srbija se ne predaje, već neprestano “gura napred”. Skoro pola decenije je u      tranzicionom procesu, i novoj fazi osvajanja demokratije, a sve, razume se, na temelju svetskih standarda. U praktičnoj ravni to izgleda otprilike ovako: država rasprodaje, najčešće za mizernu novčanu nadoknadu, društvenu imovinu domaćim novopečenim i svetskim oprobanim kapitalistima. Zarad ove demokratizacije, pardon, liberalizacije privrede i tržišta, armija radnika ostaje bez posla. Prema statističkim podacima, u Srbiji ima oko milion nezaposlenih radno sposobnih lica. U ovom zahuktalom tempu osvajanja “večnog burzoaskog raja” nezaobilaznu ulogu ima i panteon buržoaskog koncepta demokratije - višestranačje, odnosno višestranački parlament kao najviši zakonodavni organ vlasti. Parlament u Srbiji je poprište međustranačke borbe, a sve u cilju još “boljeg i lepšeg” života njenih građana. Onomad, eto, rešiše poslanici da sebi za više od sto posto podignu iznos koji se iz državnog budžeta, tj. novčanika građana izdvaja za njhove plate. Izgrađuju se demokratija i građansko društvo, sloboda i  prava “jednakih za sve”, stoga se i rad glavnih njihovih neimara mora najviše vrednovati. Parlament neprestano donosi nove zakone, najrazličitijih imena i sadržaja u koje se većina prosečnih građana najčešće uopšte ne razume, ali čije posledice veoma jasno svakodnevno oseća na svojoj koži. Kao najkonkretniji primer može  poslužiti i nedavno donošenje zakona na čisto reformskom kursu parlamenta drzavne zajednice na osnovu koga je oko 7.000 ljudi samo u jednom danu ostalo bez posla. Da li je ovakav postupak  samo verifikacija   ostvarenog stepena  demokratskih, odnosno ljudskih prava  građana od strane najviše institucije zakonodavne vlasti?

Parlament, tj. Narodna skupština Republike Srbije svojom  delatnošću otkriva i     sopstveni identitet, u jednom posebnom smislu reči. Naime, 21.12.2004. g. u ustanovi koja treba da bude reprezent demokratski izražene volje naroda posle višednevne burne rasprave izglasan je, verujem, jedan od najsramnijih zakona u Evropi, a i svetu, zakon  o izjednačavanju prava pripadnika tzv. ravnogorskog pokreta sa pravima boraca NOR-a i njihovih porodica. Na najoficijelniji način kvislinzi iz vremena II svetskog rata u trenutku bivaju izjednačeni sa pripadnicima antifašističkog pokreta. Istini za volju, protiv ovog zakona tokom rasprave kao i prilikom njegovog izglasavanja nedvosmisleno su se izjasnile samo Socijalisticka partija Srbije i Socijal-demokratska partija. No, ovaj potez pomenutih  partija ima, po ličnom uverenju, izraženu uskostranačku interesnu dimenziju, u smislu zadobijanja trajne naklonosti boraca NOR-a i članova njihovih porodica,  što ih čini postojanim delom biračkog tela ovih stranaka. Ali, kao što maločas rekoh, sve ove  činjenice razotkrivaju i sam  identitet parlamenta. Na samom početku 1944. godine četnici su, okupivši sve buržoaske političke partije monarhističke Jugoslavije u selu Ba, učinili poslednji očajnički politički potez  protiv nastupajuće revolucionarne društvene promene putem odluke pomenutog skupa da nakon završetka rata treba nastaviti kontinuitet monarhističke države i građanskog društva. Današnji parlament sa istim profilom političkih stranaka donosi faktički odluku o rehabilitaciji četničkog pokreta zarad restauracije građanskog društva. Ovim postupkom aktuelni parlament Srbije je pokazao da je on zapravo  četnički kongres koji ponovo zaseda.

Vidimo da obnavljanje i razvijanje buržoaskog društva predstavlja jednu tamnu sliku     ekonomske i socijalne stvarnosti, sa još tamnijom istorijskom pozadinom, povampirenih aveti koje veoma snažno doziraju upravo takav društveni kolorit.U ovakvoj kompilaciji sadašnjosti i prošlosti eksponira se suštinski sva beda filozofije socijalnog koncepta današnje vlasti. Beda filozofije povratka na kapitalistički sistem, sistem snažne eksploatacije i društvenog antagonizma u kome stepen demokratskih prava predstavlja idealni odraz stepena eksploatacije radne snage, zarad uvećanja kapitala vlasnika sredstava za proizvodnju. Sada je kristalno jasno na osnovu iznesenih činjenica kao determinatora smera kojim se naše društvo kreće poslednjih 15 godina kakva jeste i kakva će biti njegova mera demokratije

Sanja Đorđević

 

     

Web magazin KOMUNISTI    Optimizovano za rezoluciju 800x600. CP 1250.