|
MERA DEMOKRATIJE
Ljudsko društvo mora funkcionisati kao uređeni
sistem, kao kakav organizam. No, odmah se primećuje da
je organski karakter manifestovalo praistorijsko besklasno
društvo. Nastankom klasnog društva i države, društvo gubi
svoj organski karakter, dobijajući jednu strukturisanu formu
tuđu većini svojih “punopravnih” članova. Ova činjenica kao
istorijski fakat postoji vekovima. Od starog Egipta i
Mesopotamije, preko Periklovog “zlatnog doba” atičke
demokratije, do današnjeg dana prisutna je težnja širih
slojeva društva da se na određeni način i u određenoj meri
uključe u javni društveni život. Proizvodni odnosi su
suštinski determinatori opštih socijalnih odnosa čiji klasni
reljef jasno odslikava ovu činjenicu. Putem klasnog sukoba
na temelju razvoja proizvodnih snaga dolazi do celovitog
društvenog razvitka. Tako je feudalizam smenio
robovlasništvo, a kapitalizam feudalizam. Razvojem krupne
industrije nastaje i razvija se kapitalizam kao celovit
ekonomski sistem, dok sferu društvene nadgradnje karakteriše
razvoj sistema vrednosti građanskog društva. Vreme
buržoaskih revolucija je vreme gromoglasnih imperativnih
pokliča: sloboda, jednakost, bratstvo za sve članove
društva. Kako je pomenuti društveno-ekonomski poredak
antagonističkog, klasnog karaktera, svakako da se navedene
maksime nisu realizovale u svom suštinskom, istinskom i
punom smislu reči, već u jednoj manje-više deklarativnoj
formi i na nivou različitih institucija kao
reprezenata postojeće socijalne stvarnosti.
Poklici svih nacionalističkih “elita”, kada su, nošene
populističkim talasom unutar svojih republika, rušile
socijalizam i Jugoslaviju, bio je više prava, slobode i
demokratije. Onda se to “rađanje demokratije” utvrđivalo
kroz fazu stravičnog višegodišnjeg građanskog rata na
južnoslovenskom prostoru, nakon čega evidentno nije mogla
izostati mera “izvojevane demokratičnosti, tj. demokratije”
na temelju evropskih i evro-atlantskih standarda
realizacije, odnosno zaštite ljudskih prava i sloboda.
Upravo je sada trenutak da pogledamo sa praktične strane
kako funkcioniše ova mera dosegnute demokratije. U Srbiji se
borba vodi oštro i žestoko. Prva njena faza je bila u
pomenutom periodu populizma kada je imala formu nacionalne
“renesanse”, te snažnog ekonomskog, socijalnog i svekolikog
osiromašenja realizovanog i kroz nesebičnu pomoć putem
najžešćih ekonomskih, političkih i vojnih pritisaka lidera
razvijene zapadne demokratije.
No, Srbija se ne predaje, već neprestano “gura napred”.
Skoro pola decenije je u tranzicionom procesu, i novoj
fazi osvajanja demokratije, a sve, razume se, na temelju
svetskih standarda. U praktičnoj ravni to izgleda otprilike
ovako: država rasprodaje, najčešće za mizernu novčanu
nadoknadu, društvenu imovinu domaćim novopečenim i svetskim
oprobanim kapitalistima.
Zarad ove demokratizacije, pardon, liberalizacije privrede i
tržišta, armija radnika ostaje bez posla.
Prema statističkim podacima, u Srbiji ima oko milion
nezaposlenih radno sposobnih lica. U ovom zahuktalom tempu
osvajanja “večnog burzoaskog raja” nezaobilaznu ulogu ima i
panteon buržoaskog koncepta demokratije - višestranačje,
odnosno višestranački parlament kao najviši zakonodavni
organ vlasti. Parlament u Srbiji je poprište
međustranačke borbe, a sve u cilju još “boljeg i lepšeg”
života njenih građana. Onomad, eto, rešiše poslanici da sebi
za više od sto posto podignu iznos koji se iz državnog
budžeta, tj. novčanika građana izdvaja za njhove plate.
Izgrađuju se demokratija i građansko društvo, sloboda i
prava “jednakih za sve”, stoga se i rad glavnih njihovih
neimara mora najviše vrednovati. Parlament neprestano donosi
nove zakone, najrazličitijih imena i sadržaja u koje se
većina prosečnih građana najčešće uopšte ne razume, ali čije
posledice veoma jasno svakodnevno oseća na svojoj
koži. Kao najkonkretniji primer može poslužiti i nedavno
donošenje zakona na čisto reformskom kursu parlamenta
drzavne zajednice na osnovu koga je oko 7.000 ljudi samo u
jednom danu ostalo bez posla. Da li je ovakav
postupak samo verifikacija ostvarenog stepena
demokratskih, odnosno ljudskih prava građana od strane
najviše institucije zakonodavne vlasti?
Parlament, tj. Narodna skupština Republike Srbije svojom
delatnošću otkriva i sopstveni identitet, u jednom
posebnom smislu reči. Naime, 21.12.2004. g. u ustanovi
koja treba da bude reprezent demokratski izražene volje
naroda posle višednevne burne rasprave izglasan je,
verujem, jedan od najsramnijih zakona u Evropi, a i svetu,
zakon o izjednačavanju prava pripadnika tzv. ravnogorskog
pokreta sa pravima boraca NOR-a i njihovih porodica. Na
najoficijelniji način kvislinzi iz vremena II svetskog
rata u trenutku bivaju izjednačeni sa pripadnicima
antifašističkog pokreta. Istini za volju, protiv ovog
zakona tokom rasprave kao i prilikom njegovog izglasavanja
nedvosmisleno su se izjasnile samo Socijalisticka partija
Srbije i Socijal-demokratska partija. No, ovaj potez
pomenutih partija ima, po ličnom uverenju, izraženu
uskostranačku interesnu dimenziju, u smislu zadobijanja
trajne naklonosti boraca NOR-a i članova njihovih porodica,
što ih čini postojanim delom biračkog tela ovih stranaka.
Ali, kao što maločas rekoh, sve ove činjenice razotkrivaju
i sam identitet parlamenta. Na samom početku 1944. godine
četnici su, okupivši sve buržoaske političke partije
monarhističke Jugoslavije u selu Ba, učinili poslednji
očajnički politički potez protiv nastupajuće revolucionarne
društvene promene putem odluke pomenutog skupa da nakon
završetka rata treba nastaviti kontinuitet
monarhističke države i građanskog društva.
Današnji
parlament sa istim profilom političkih stranaka donosi
faktički odluku o rehabilitaciji četničkog pokreta zarad
restauracije građanskog društva. Ovim postupkom aktuelni
parlament Srbije je pokazao da je on zapravo četnički
kongres koji ponovo zaseda.
Vidimo da obnavljanje i razvijanje buržoaskog društva
predstavlja jednu tamnu sliku ekonomske i
socijalne stvarnosti, sa još tamnijom istorijskom pozadinom,
povampirenih aveti koje veoma snažno doziraju upravo takav
društveni kolorit.U ovakvoj kompilaciji sadašnjosti i
prošlosti eksponira se suštinski sva beda filozofije
socijalnog koncepta današnje vlasti. Beda filozofije
povratka na kapitalistički sistem, sistem snažne
eksploatacije i društvenog antagonizma
u kome stepen demokratskih prava predstavlja idealni odraz
stepena eksploatacije radne snage, zarad uvećanja kapitala
vlasnika sredstava za proizvodnju.
Sada je kristalno jasno na osnovu iznesenih činjenica kao
determinatora smera kojim se naše društvo kreće poslednjih
15 godina kakva jeste i kakva će biti njegova
mera demokratije
Sanja Đorđević
|
